بررسی : ماندن روی وبلاگهای مجانی یا دومین شخصی داشتن؟

مقدمه: همین چند وقت پیش بود که در گیر و داری که سر و صدای مهاجرت از سرویسهای ایرانی به وردپرس مجانی بلند شده بود، کسی رادیدم که با صدای گوشخراشی فریاد میزند: "آی هوار!!!!!! آقا چرا نمی آیید دامنه مستقل ثبت کنید و از وردپرس شخصی استفاده کنید که هیچ مشکلی هم نداره؟ ما ایرانیها تا کی باید گدابازی دربیاریم و کفن مفت دیدیم دراز شیم؟ (دنبال کفن مفت بگردیم؟) وقتی هنوز میگیم و میشنویم که “مفت باشه! کوفت باشه!” این مشکلات هست!!! آقا مگه سالی ۲۰ یا ۳۰ هزار تومان خیلیه؟؟؟ یعنی ما اینقدر بدبخت و فقیریم؟ با اینهمه درآمد این مملکت !!! چرا نیمخواهیم پیشرفت کنیم؟ الآن دیگه URL شخصی جزئی از زندگی مردم دنیا شده . بابا اینو بفهمیم! آی هوار !!!!!" من در برخورد لحظه ای با نوشته‌اش کمی احساس توهین کردم و به نظرم آمد که این جزم اندیشی است. اما مکاتبات بیشتر با آن فرد، نهایتا من رامتقاعد کرد که نویسنده وبلاگ با اینترنت، عباس خسروبیگی، برخلاف برداشت اولیه، جوانی با معرفت و داناست و از بعضی جهات منطقی هم میگوید. خلاصه اینکه در آخرین پستِ در این ارتباط، من قول دادم و او قول گرفت که نظر مشروحم را در این مورد بنویسم. این پست کلاسیک، گرچه با تاخیر، و عمدتا به خاطر تغییر قالب این وبلاگ و لیست وبلاگهای ایرانیان جهان، نظر مشروح من در این مورد است و امیدوارم این نقطه شروع خوبی باشد برای کسانی که قصد دارند قضیه را سبک و سنگین کنند و سنجیده اقدامی را انجام دهند.

این پست به نوعی غلط زیادی است چون گرچه من اکثر سرویس دهندگان مجانی را امتحان کرده ام و حس میکنم این فضا را تا حد زیادی میشناسم ولی هیچگاه دومین اختصاصی برای وبلاگی نداشته ام و با نرم افزار مدیریت محتوائی کار نکرده ام. تصمیم برای نوشتن این پست را از شجاعت من بدانید زیرا که در عمل آنرا سخت ترین و پیچیده ترین پستی یافتم که تا به حال نوشته ام زیرا که در آن سیب را با سیب مقایسه نمی کنم بلکه فقط روشنگر پارامترها هستم. این پست به نوعی فضای ذهنی یک وبلاگنویس متوسط را از رفتن روی دومین اختصاصی نشان میدهد. در ضمن میتواند نقطه شروعی برای یک بحث باشد که امیدوارم وبلاگنویسان مثبت اندیش به غنای این بحث کمک کنند.

در اینجا مزایا و معایب ماندن روی سرویس دهندگان مجانی و یا نوشتن روی دومین اختصاصی با هم مقایسه شده اند. سرویس دهندگان مجانی،بلاگر، وردپرس دات کام، بلاگفا، پرشین بلاگ و غیره هستند. اینها سرویسهائی هستند که شامل نرم افزار، فضا ... و در کل یک مجموعه اند. کسانی که روی دومین خودشان مینویسند، برای نوشتن روی دومین اختصاصی باید نامی را به ثبت رساند، فضائی تهیه کرده و سپس نرم افزار " سیستم مدیریت محتوی"، CMS، را انتخاب کرده و اقدام به نصب و راه اندازی وبلاگ کنند. حدس من این است که بالای 95 درصد وبلاگهای فعال از سرویس دهندگان مجانی استفاده میکنند و گمان میکنم برای هر کسی که وبلاگی را چند وقت داشته باشد، این وسوسه وجود داشته است که امکان فضا و نام اختصاصی را بررسی کند. از نظر من این کار مزایا و معایبی دارد که در این مطلب به آن خواهم پرداخت. لطفا موارد از قلم افتاده یا اشتباه را تذکر دهید.

آبی: برتری با دومین شخصی قرمز: برتری باسرویس مجانی بولد رنگی: برتری بزرگ ( اینها فقط راهنماست و ارزش زیادی ندارد)

1-ثبت دومین اختصاصی :
a - برای ثبت دومین شخصی باید پول پرداخت. این پرداخت، ناچیز و در حد چند دلار است ولی هزینه ای دائمی است و هر سال باید آنرا پرداخت. در غیر اینصورت محتویات وبلاگ از دست میرود. معمولا در سرویسهای مجانی برای ثبت، چیزی نمیپردازید و سرویسهای مطمئن، در صورت عدم فعالیت، وبلاگتان را پاک نمیکنند.
b- با ثبت دومین اختصاصی نام مناسب تری را خواهید داشت به شکل: www.yourname.com ولی در سرویسهای مجانی شما ساب دومین سرویس دهنده هستید. به شکل: yourname.serviceprovider.com که در اینجا مشخصاً مورد دومین اختصاصی برتری اندکی دارد. در عین حال در مورد دومین اختصاصی، در صورت استقبال خیره کننده از وبلاگتان، برای رقبای احتمالی این امکان وجود دارد که پسوندهای دیگری را با نام انتخابی شما به ثبت برسانند مانند: دات نت، دات ارگ، دات آی آر. همان مسئله ای که برای بلاگ نیوز و بسیاری دیگر اتفاق افتاده است.
c- آدرس دومین اختصاصی گرچه میتواند ساب دومینهائی متعدد داشته باشد ولی برای آدرس سر راست دیگری مانند مورد بالا احتیاج به ثبت و پرداخت پول هست. در بسیاری از سرویس دهندگان مجانی میتوان آدرسهای متعددی را ثبت کرد.
d - در سرویس مجانی به نوعی شرایط مشروطی در استفاده وجود دارد و معمولا این حق برای سرویس دهنده وجود دارد که بسته به تشخیص خود، به حیات وبلاگ خاتمه دهد. بسیاری از سرویس دهندگان ایرانی به غیر از خط قرمز هائی معمولِ اکثرِ سرویس دهندگان، ملاحظات ویژه دیگری هم دارند که در موارد متعددی علیرغم ناآگاهی وبلاگنویس استفاده کرده اند. سرویس دهندگان خارجی معمولا خط قرمزهای کمتری را تحمیل میکنند و در مورد بلاگر به عنوان مثال، تاکنون سابقه ای از استفاده از این قدرت در دست ندارم. این نوع مشروط بودن، بصورت تئوریک، نشان میدهد که وبلاگنویس، اختیار مطلق در استفاده از وبلاگ و مالکیت بر محتوا را ندارد. از زاویه ای دیگر اجبار به تمدید سالیانه ثبت و فضا هم نشان میدهد این اختیار در مورد دومین اختصاصی مطلق نیست. به نوعی میشود گفت در دومین اختصاصی هم نام و فضا اجاره ای هستند.
e - دومین اختصاصی پرستیژ بیشتری دارد و حس حرفه ای گری را بیشتر القا میکند. نشان از سابقه و تداوم کار دارد. بازدیدکننده به این نوع آدرس تمایل بیشتری دارد. لیست 100 وبلاگ برتر جهان از تکنوراتی عمدتا شامل وبلاگهائی با دومین اختصاصی است گرچه استثنائاتی وجود دارد. وبلاگPostSecret که در روی بلاگر مستقر است به گونه بارزی تضعیف کننده اهمیت صرفِ وجود دومین اختصاصی در موفقیت است. این وبلاگ در رده 9 لیست محبوبترینهای تکنوراتی با بیش از 12,000 لینک - پیج رنک گوگل 7 - یعنی بالاتر از تمام سایتها و وبلاگهای ایرانی - و دارای 85 میلیون بازدید کل است که نشان از موضوعی اساسی دیگر دارد. که ایده و محتوی تعیین کننده اصلی است.
f- ف.ی.ل.ت.ر.ی.ن.گ هم موضوع دیگری است. ثبت دومین جدید و ... کار آنچنان آسانی نیست. در سرویس دهندگان مجانی میشود ساعتی یک وبلاگ به ثبت رساند. میشود به اسم قبلی دائما عددی مانند تاریخ روز را اضافه کرد. میشود سرویس دهنده را تغییر داد و ...

2- تهیه فضا:
a- دومین اختصاصی فضائی برای نگهداری نرم افزار مدیریت محتوا، اضافه کردن افزونه ها، فایلها و نرم افزار مدیریت داده نیاز دارد. گرچه فضای مجانی هم وجود دارد ولی علی الاصول باید برای آن وجهی پرداخت که میتواند از ماهیانه چند دلار تا چند صد دلار بسته به امکانات دریافتی باشد. به هر حال از این بابت محدودیت وجود دارد.
b- در دومین اختصاصی برای فضای نگهداری نرم افزار ، افزونه ها و مدیریت داده یاید پول پرداخت. در سرویس دهندگان مجانی این فضا رایگان است.
c- فضای آپلود فایل بسته به پکیج دریافتی متفاوت است و از حد 50 مگابایت تا چند گیگا بایت متغییر است. از این فضای اختصاصی در دومین اختصاصی هر استفاده ممکن را میشوذ داشت از جمله قرار دادن فایلهای صوتی، تصویری، ویدئوئی، ایجاد صفحات استاتیک و ... بسیاری از سرویس دهندگان مجانی امکان جالبی را فراهم نمیکنند از جمله وردپرس مجانی تا حد 50 مگابایت و جدیدا بعضی از سرویسهای ایرانی هم اندکی فضای مجانی برای فایل میدهد که عمدتا هم جهت فایلهای تصویری است و حتی سرویس دهنده دست و دبلبازی مانند بلاگر که تا حد 1 گیگابایت فضای رایگان میدهد این فضا را مختص عکس میدانذ. شخصا یکی از محدودیبتهای من در بلاگر، عدم امکان آپلود فایل CSS واستفاده خارجی از آن است.
d- در دومین شخصی همراه بسته فضا، آدرس ایمیل اختصاصی هم میآید. در سرویس مجانی ایمیل اختصاصی وجود ندارد.
e - یافتن هاست مناسب خود مشکل است. سرعت سرور و زمانی که سرور در دسترس است پارامترهای مهمی هستند. در هر صورت در مورد دومین شخصی امکان انتخاب بین سرویس دهندگان فضا وجود دارد. در سرویس دهنده مجانی انتخابی وجود ندارد.
f- پهنای باند نیز موضوعی است که باید در نظر گرفت. در مورد دومین اختصاصی، هر بسته با پهنای باند خاصی عرضه میشود. این پهنای باند یا حداکثر مصرفی را که از امکانات سرور میشود دریافت کرد در هر حال محدود است و پارامتر تعیین کننده ای نیز هست. در سرویس مجانی این پهنای باند مصرفی نامحدود است.
g- مکان سرور پارامتر دیگری است. قرار داشتن سرور در کشورهائی که قوانین روشن و الزام عملی به آزادی بیان ندارند خطری برای کنترل و مالکیت بر دارائی های فکری وبلاگنویس است. از این بابت سرویس دهندگان مجانی متفاوتند.
h - فروشنده فضا و حوزه قضائی که وی در آن قرار دارد هم مهم است. این فروشنده ممکن است خود مالکیتی به سرور نداشته باشد و فروشنده مجدد- Reseller - باشد. استقرار فروشنده در کشورهائی که مشکلات مورد بالا را دارند از بابت امنیت اطلاعات، تفاوت ماهیتی با استقرار سرور در آن کشورها ندارد. در مورد سرویسهای مجانی، مورد فروشنده مجدد معنی ندارد.

3- نرم افزار مدیریت محتوی:
a - برای نوشتن روی دومین اختصاصی باید نرم افزاری را با مطالعه دقیق انتخاب کرد. تا حد 400 نرم افزار مدیریتی را شنیده ام که به دو دسته عمده سورس باز و سورس بسته تقسیم میگردند. بعضی مجانی، بعضی پولی و بعضی هم امکانات پایه شان مجانی است و برای امکانات بیشتر باید پول پرداخت. از میان نرم افزارهای مدیریت محتوی میشود به Wordpress.org , MovableType , Drupal , Serendipity اشاره کرد. ( با یادی از پیشگو ). در رده پولی ها حتی نرم افزاری هم وجود دارد که بعضی از نسخه های آن تا 500000 دلار هزینه تهیه آن است، مانند Vignette. در حال حاضر این اتفاق نظر وجود دارد که مناسب ترین نرم افزار برای کاربردهای سبک وردپرس است زیرا که سورس آن باز و مجانی است، مدارک زیادی در اینترنت برای نصب و راه اندازی آن وجود دارد، امکانات خوبی میدهد، پلاگینها و افزونه های زیادی برای اضافه کردن امکانات بیشتر به آن وجود دارد، در عمل بیش از هر نرم افزار مدیریتی از آن در حال حاضر استفاده میشود و به همین خاطر کاربران بیشتری با آن و مشکلات آن آشنا هستند و ... سرویسهای مجانی خود شامل نرم افزار مدیریتی هستند و انتخاب دیگری وجود ندارد.
b- این نرم افزار مدیریت محتوی، گاه به گاه تغییراتی میکند که انعکاس این تغییرات جدید و به روز آوری آن معمولا وظیفه وبلاگنویس است. در رابطه با سرویس دهندگان مجانی، همین پروسه در جریان است منتهی وظیفه به روز کردن به عهده کادر سرویس دهنده است.
c- با نرم افزارهای مدیریت محتوی میشود فقط یک وبلاگ را مدیریت کرد. در حالیکه بسیاری از سرویس دهندگان مجانی امکان مدیریت وبلاگهای متعدد را در یک پنل مرکزی فراهم میکنند. (احتیاج به کار بیشتر و مستندات دقیقتر دارد)
تصحیح: دوست عزیزم صالح تذکر داد که در ام تی میشود همزمان چند وبلاگ را مدیریت کرد.

4- افزونه یا پلاگین:
a - در مورد نرم افزارهای سورس باز، عده زیادی از توسعه دهندگان نرم افزار، برای آن امکانات اضافی، پلاگین یا افزونه، مینویسند که قابل اضافه شدن به نرم افزار اصلی است و از آن طریق میتوان امکانات بیشتری را برای وبلاگ فراهم کرد. وبلاگنویسی که از دومین اختصاصی استفاده میکند قدرت انتخاب بسیار زیادی دارد ولی از طرفی در عمل هم از تمام امکانات نمیتواند استفاده کند زیرا که باید بالانسی بین سرعت و امکانات بوجود بیاورد. در مورد دومین شخصی، وظیفه افزودن این امکانات به عهده وبلاگنویس است. در سرویسهای مجانی امکانات جدید را کادر سرویس دهنده به آن میافزایند.
b- این پلاگینها و یا افزونه ها ممکن است دارای خطا باشند و یا کارائی بهتری برای آن بوجود بیاید. به روزآوری این افزونه ها کار وبلاگنویس است. در سرویسهای مجانی، اینکار از طریق پرسنل سرویس دهنده مجانی صورت میپذیرد.

5- شکل و ظاهر:
شکل و ظاهر در دومین شخصی، در صورت وجود مهارتهای فنی، صد درصد تحت کنترل است. حتی اگر مهارت کافی هم وجود نداشته باشد که شکل و ظاهر منحصر به فردی به وجود آید، فراوانی تمها ( قالبها) در دومین اختصاصی بیشتر است. سرویسهای مجانی از این بابت متفاوتند. تفاوتها در تعداد قالب و اجازه ای است که سرویس دهنده در کنترل ظاهر میدهد. بعضی مانند بلاگر با اختیارات فراوان ولی نه صد درصد و بعضی مانند وردپرس دات کام با محدودیتهای بسیار.

6- راه اندازی:
a- رفتن روی دومین اختصاصی، احتیاج به مهارتهای فنی بیشتری دارد. حداقل اطلاعات پایه ای از ,...HTML. CSS, PHP ,MySQL نیاز است. برای نرم افزاری مانند ورد پرس مدارک زیادی وجود دارد که به شما در این راه کمک میکند. گاها در روی سرور نرم افزار مدیریت نصب است. همینطور کسانی هستند که با دریافت وجه در این راه کمک میکنند. در هر حال نوشتن روی سرویس مجانی در حالت عادی، مهارت فنی نمیخواهد.
b- راه اندازی یک وبلاگ در سرویسهای مجانی کار چند دقیقه است. در دومین شخصی زمان میبرد.

7- پس از راه اندازی ودر حاشیه:
a- بک آپ گرفتن در دومین شخصی مقدور است. معمولا سرویس دهندگان مجانی امکان بک آپ فراهم نمیکنند.
b- چنانچه روی سرویس دهنده مجانی بنویسم و بعد قصد انتخاب دیگری را داشته باشیم. به موازات پیش رفتنِ زمان، مشکلات نقل و انتقال به دومین شخصی بیشتر میشود. برای اطلاع بیشتر از این دست مشکلات به این مطلب رجوع کنید.
c - به نظر میرسد که گرفتن پیج رنگ و ایندکس شدن توسط موتور جستجو برای دومین شخصی زمان بیشتری را میطلبد. زیرا که ساب دومین یک دومین شناخته شده بودن کمک میکند که سریعتر ایندکس شویم.(؟)

جمع بندی:
با توجه به موارد بالا توصیه میکنم چنانچه یک یا چند مورد از موارد زیر شامل شما میشود حتما دومین اختصاصی به ثبت برسانید:

a- صفحات استاتیک بسیار زیاد دارید که احتیاج به مدیریت حرفه ای دارند.
b- وبلاگی با چند هزار بازدید کننده در روز دارید که کامنت و ایمیل زیاد دریافت میکنید.
c - یک روزنامه هستید که چندین ستون و قسمت با محتویات دینامیک دارید.
d - وبلاگتان تعداد زیادی نویسنده دارد که باید حقوق دسترسی آنها را تعریف کنید و مطالبشان را ویرایش کنید.
e - سایتی مانند بالاترین هستید با پروژه بزرگ و امکان توسعه و ذات تعاملی و...
f - قصد فعالیت تجاری و پول ساختن از وبلاگ خود را دارید. در حاشیه بگویم که با توجه به جمعیت فارسی زبان، هیچ وبلاگ و وبسایت ایرانی مخاطب کافی برای گذاشتن نرخ مطلوب روی آگهی و در نهایت سودآوری مطلوب نخواهد داشت.
f - بلاگر حرفه ای هستید و یا هدفتان بلاگر حرفه ای شدن است.
g - یک پرتال اطلاع رسانی هستید مانند ایران تورنتو دات نت.
h - قصد فروش آنلاین محصولات و کار E-Commerce دارید. فرمهای ثبت سفارش و ... لازم دارید.
i - وبلاگتان در کنارش احتیاج به فوروم دارد.
j - یک دایرکتوری هستید که احتیاج به بانک اطلاعاتی و گزارشهای متعدد دارد.
k - فکر میکنید با ثبت دومین ارزش محتوای تولید شده بالاتر میرود.
l - فکر میکنید ثبت دومین جواب بهتری به سئوالات ذهن بازدید کننده تان میدهد.
m - کارائی بیشتری برای شما ایجاد میکند. مثلا 50 درصد سریعتر مطلب مینویسید.
n - ثبت دومین این تضمین را به وجود میآورد که بازدیدکننده هایتان چند برابر بشوند.

0 - و دست نهایت اینکه خوره آی تی - Geek - هستید که بخش بزرگی از سرگرمی وبلاگنویسی تان زیر و رو کردن امکانات جدید است و از اینکار لذت میبرید.

در غیر اینصورت: به دست دیگران نگاه کردن و همراه باد شدن، چشم و همچشمی، حس متفاوت بودن و پرستیژ داشتن هیچکدام انگیزه های اصیلی نیستند. زمانی کار با ارزش است که منطقی دست به انتخاب بزنیم، دقیقا هدف از وبلاگنویسی معلوم باشد و بشود آینده را تا حدود زیادی ترسیم کرد و حداقل یکی از موارد بالا باعث شود که ارزش افزوده بیشتری برای وبلاگنویس و یا بازدیدکنندگان خلق شود. آیا فکر نمی کنید فقط تغییر آرایش نام وبلاگ بدون هیچ فایده منطقی دیگر کار عجیبی باشد؟

و اما موردِ من : پرداخت مالی نیمی از هزینه ماهیانه پیتزایِ من، نه من را "گدا و بدبخت" میکند و نه نپرداختن آن باعث میشود که خود را استفاده کننده از "کفن مفت" بلاگر بدانم. من شخصا از ابتدای وبلاگنویسی هدف نهائی ام داشتن دومین اختصاصی بوده است ولی در استفادهِ حال حاضر من، ضرورتی به تعجیل وجود ندارد. ایده هائی از دستِ موارد بالا دارم که برای عملی کردنش باید بیشتر بدانم. در حال حاضر موارد زیادی وجود دارد که نمیدانم و این موارد هم مرا قانع کرده است که همینجا بمانم . از طرف دیگر از آن دست تیپهائی هستم که باید دائما خوراک جدید داشته باشم و اگر هر لحظه کفگیر من به ته دیگ بخورد، داشتن دومین و سر و کله زدن با نرم افزارهای مدیریت محتوا ، احتمالا دروپال، برایم یک ضرورت میشود و در این جهت، به هیچ وجه من الوجوه، پرستیژش برایم مهم نیست. امیدوارم این پست اگر هیچ فایده ای نداشته باشد کمی دیدگاههای من و عباس را که برایش احترام بسیار قائلم به هم نزدیک کرده باشد.

پی نوشت 1: عباس عزیز، نویسنده وبلاگ با اینترنت، این پست را در مطلبی تحت عنوان : دامنه ثبتی / وبلاگ مجانی؟ نقد کرده که توجه شما را به آن جلب میکنم.

پی نوشت 2: همینطور وی در پستی به نام تشریح وردپرس دات کام دو مدل دات کام و دات ارگ وردپرس را مقایسه کرده است.

پی نوشت 3 : وی پستی دیگر نیز دارد به نام چرا به دامنه ثبتی بیشتر اهمیت میدهم؟

Technorati tags: Wordpress.org, blogger, wordpress.com, blogfa, persianblog, M.T., Movabletype, drupal, serendipity, domain, sub-domain, free host, self-host, upload, site, weblog, static page, bandwidth, up/down time, CMS, content management system, SEO, page rank, مزایا, معایب, وردپرس, بلاگر, مجانی, رایگان, مقایسه, سرویس دهنده, دومین, دومین شخصی, ساب دومین, فضا, هزینه, سیستم مدیریت محتوی, راه اندازی, بلاگفا پرشین بلاگ, آدرس, به روز, مشکلات, هاست, هاستینگ, طراحی